Podczas prac poprzedzających przebudowę pl. Jedności Słowiańskiej - w 2012 roku - archeolodzy prowadzący badania natknęli się na unikatowy obiekt. Jak się okazało - to część fortyfikacji dawnego Olsztyna, które przez kolejne lata pozostawały odkryte.

Teraz ten stan się zmieni. Podczas czwartkowego spotkania z dziennikarzami prezydent Olsztyna zapowiedział realizacje prac, mających na celu odmienić to miejsce.

- To odpowiedzialność za tak unikatowy zabytek, a jednocześnie chęć uporządkowania przestrzeni prowadzącej wprost do historycznej części miasta - powiedział Robert Szewczyk. - Już złożyliśmy wniosek do samorządu województwa o dofinansowanie prac z unijnych funduszy. Poza tym współpracujemy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, by zaprezentować jak najlepszą formułę zagospodarowania tej przestrzeni  i uczytelnienia reliktu.

W ostatnich latach obszar przed Wysoką Bramą zasadniczo zmienił charakter. Po pierwsze – został zmodernizowany plac. Po drugie - dzięki zasadniczemu ograniczeniu ruchu kołowego w zasadzie jedynie do komunikacji zbiorowej obszar aż do ratusza stał się naturalnym przedłużeniem Starego Miasta. To m.in. brukowane nawierzchnie, szersze chodniki, zmiana charakteru fragmentu ul. Skłodowskiej-Curie na deptak.

- Rondela zostanie odpowiednio zakonserwowana oraz ponownie ukryta w ziemi, aby taki obiekt nie ulegał degradacji - wyjaśnia zastępczyni prezydenta Olsztyna, Justyna Sarna-Pezowicz. - Jednocześnie przygotowujemy odpowiednią dokumentację, która pozwoli nam przeprowadzić niezbędne prace konserwatorskie oraz uczytelniające relikt na powierzchni na obszarze przed Wysoką Bramą. Co ważne, przestrzeń ma zyskać jak najwięcej zieleni.

Rewitalizacja tego obszaru miałaby zostać wsparta unijnymi pieniędzmi. Szacowany koszt, dotyczący w znacznym stopniu prac konserwatorskich przy rondeli oraz jej zasypaniu to nieco ponad 2,8 mln zł, z czego wsparcie z budżetu unii jest planowane na poziomie ok. 2,4 mln zł. Realizacja zadania jest zaplanowana głównie na 2025 rok.

[wizualizacje - uwaga! to prezentacja sugerowanego kierunku zmian]