Władze Olsztyna wnioskowały o dofinansowanie 10 zadań związanych z modernizacją i ochroną historycznych obiektów. Prace miały dotyczyć m.in. wschodniej i południowej elewacji Nowego Ratusza, domu przedpogrzebowego Bet Tahara, Miejskiego Szpitala Zespolonego oraz obiektów sakralnych. Jedyna dotacja, na którą zostało przyznane dofinansowanie jeszcze w 2023 roku z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, to prace restauratorskie i konserwatorskie przy Bazylice konkatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła. Kwota dofinansowania wyniosła 3,5 mln złotych.

16 kwietnia została podpisana umowa między gminą Olsztyn a parafią św. Jakuba na przekazanie tych pieniędzy. - Bardzo się z tego cieszymy - powiedział prezydent Piotr Grzymowicz.

I dodał: - Spotkaliśmy się, aby podpisać wspólną umowę w ramach rządowego programu ochrony zabytków. W międzyczasie został wybrany wykonawca oraz pani konserwator, która będzie czuwać nad realizacją zadań.

Ksiądz Artur Oględzki, proboszcz parafii św. Jakuba w Olsztynie, podkreślał, jak ważne jest to wsparcie. - Chciałem na początku serdecznie podziękować panu prezydentowi Piotrowi Grzymowiczowi i jego zespołowi za to, że udało się nam pozyskać tę bardzo ważną dotację - powiedział. - To bardzo radosna wiadomość nie tylko dla parafian, ale także dla mieszkańców Olsztyna oraz turystów. Trzeba pamiętać, że bazylika konkatedralna św. Jakuba należy do najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej naszego regionu. Na przestrzeni wieków ten kościół doświadczał różnych historii związanych ze zmianami dziejowymi. Był bardzo zniszczony, nawet przez kilka miesięcy stał zamknięty.

Proboszcz zwrócił uwagę, że ostatnie poważne remonty były przeprowadzane w kościele sto lat temu. - We wnętrzu były tylko doraźne prace, za zbiórki, większych remontów nie było - dodał.

Dzięki otrzymanym teraz środkom parafia będzie mogła dokonać całkowitego remontu dachu, na co składają się prace związane z naprawą więźby dachowej, wymianą odeskowania i nałożeniem nowej dachówki. - Oprócz tego uda nam się odrestaurować wnętrze, odmalować ściany, odnowić sklepienia, szczególnie detale architektoniczne, kolumny – podsumował ks. Artur Oględzki. - W planach jest także naprawa posadzki.

Termin zakończenia prac to 30 listopada 2024 r.

Kościół św. Jakuba zbudowano w II poł. XIV w. W 1596 r. w części drewnianą wieżę kościoła zastąpiono nową. Utrzymana jest, jak cały kościół, w stylu gotyckim.

W ciągu wieków świątynię odwiedzali wybitni Polacy: Jan Dantyszek, Marcin Kromer i Ignacy Krasicki – wszyscy trzej piastujący godność biskupów warmińskich oraz król Władysław IV (w 1635 r.). W latach 1898–1900 funkcję organisty pełnił tu Feliks Nowowiejski, kompozytor m.in. „Roty” i „Legendy Bałtyku”.