Na początku roku władze stolicy Warmii i Mazur ogłosiły plany zlokalizowania w jednym z pokoszarowych budynków biblioteki, w której znajdą się Planeta 11 oraz Abecadło. To pierwszy krok w kierunku tchnięcia życia w tę przestrzeń.

- Chcemy, żeby to było miejsce chętnie odwiedzane przez mieszkańców - mówi prezydent Olsztyna, Piotr Grzymowicz. - Na pewno będziemy współdziałać z najemcami, potencjalnymi kupcami tamtejszych lokali oraz olsztynianami, by to miejsce służyło jak najlepiej nam wszystkim. Przygotowujemy już spotkania, na których będziemy omawiać szczegóły. Wykorzystamy wszelkie możliwości, by Koszary Dragonów stały się kolejną niezwykłą przestrzenią naszego miasta. Bez wątpienia sięgniemy po unijne wsparcie, które pozwoli nam zrealizować szereg działań.

O przeznaczeniu historycznych koszar olsztynianie decydowali podczas konsultacji społecznych. W wyniku tamtych rozmów i wymian poglądów mieszkańcy wskazali, że najważniejsze funkcje, jakie powinny dominować w tym miejscu to kultura i edukacja. Stąd pierwszym krokiem jest utworzenie tam największej filii bibliotecznej naszego miasta.

Wprowadzanie takich instytucji do zabytkowej infrastruktury jest w tym momencie dość powszechne w wielu polskich miastach. Dzięki temu historyczna przestrzeń zyskuje nowe życie, a często zaniedbane obiekty odzyskują blask. Tak dzieje się m.in. w Krakowie i Łodzi.

- Miejskie Biblioteki w tych miastach są do siebie bardzo podobne jeśli chodzi o sposób organizacji - mówi dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie, Krzysztof Dąbkowski. - Powstały z połączenia samodzielnych dzielnicowych bibliotek, które działały jako oddzielne instytucje kultury.

W Łodzi założeniem jest, że sieć biblioteczna ma być zbudowana z dużych bibliotek, aby oferta kulturalna była kompleksowa. To konsolidacja potencjału mniejszych jednostek. Natomiast w Krakowie biblioteka centralna ma być dużą przestrzenią, w której będą eksponowane zbiory współczesnej literatury, realizowane warsztaty, konferencje, a także być uzupełnieniem innych bibliotek, choćby Uniwersytetu Jagiellońskiego. I choć w Krakowie - ze względu na brak możliwości technicznych - zrezygnowano z adaptacji budynku na potrzeby biblioteki dawnego szpitala, to planowany nowy obiekt będzie zlokalizowany w tym samym kompleksie obiektów zabytkowych.

- W Olsztynie mamy podobną sytuację, co do zasady funkcjonowania bibliotek - dodaje dyrektor Dąbkowski. - Mamy biblioteki naukowe, akademickie, gdzie są zbiory zabytkowe, więc miejska biblioteka głównie prowadzi działalność na świadczeniu usług dostępu do literatury współczesnej, popularyzuje kulturę, historię, w tym regionalną, jest miejscem spotkań, miejscem, gdzie mieszkańcy mogą zdobywać kompetencje informacyjne, społeczne. Po wtóre zaś zarówno Planeta 11, jak i Abecadło w obecnych lokalizacjach nie mają możliwości rozwoju.

Ale biblioteka to początek zmian, jakie mają nastąpić na terenie Koszar Dragonów do 2030 roku. Kierunki, w jakich będą zmierzać, wynikają nie tylko z przeprowadzonych konsultacji społecznych, ale także z uchwalonego w 2022 roku planu zagospodarowania przestrzennego oraz zatwierdzonego przez radnych w minionym roku Gminnego Programu Rewitalizacji.

- Szereg zadań związanych z zagospodarowaniem Koszar Dragonów gmina planuje wziąć na siebie - mówi zastępca prezydenta Olsztyna, Justyna Sarna-Pezowicz. - Chodzi m.in. o przygotowanie placów, dróg, infrastruktury niezbędnej do należytego funkcjonowania tej przestrzeni.

Koszary Dragonów, choć oddzielone od centrum Olsztyna torami, są położone w zasięgu kilkuset metrów od śródmiejskich przystanków autobusowych - przy Teatrze Jaracza albo przy Liceum Plastycznym - oraz kolejowego przystanku Śródmieście. Ale rozwijające się i rozbudowujące Koszary oraz ich okolice są pod baczną obserwacją pod względem komunikacyjnym.

- Kilka lat temu przeprowadzone zostały wstępne wyliczenia jeśli chodzi o obsługę komunikacyjną dla tego obszaru - mówi Michał Koronowski z Zarządu Dróg, Zieleni i Transportu w Olsztynie. - Uwzględniały one trasę prowadzącą do Koszar Dragonów, w tym takimi ulicami jak Leśna czy Bohaterów Monte Casino. Byłaby to zupełnie nowa linia dowozowa, która rozpoczynałaby swój bieg przykładowo od Teatru im. Stefana Jaracza lub od Wysokiej Bramy. Dlatego jeśli zapadnie taka decyzja, rozważymy i przeanalizujemy każdą opcję, by pod względem komunikacyjnym zwiększyć dostępność terenów dawnych koszar dla mieszkańców.

Wśród instytucji, które działają w Koszarach Dragonów oraz już zrewitalizowały lub przygotowują odpowiednią dokumentację i wkrótce rozpoczną pracę są Fundacja Serapian prowadząca Centralną Akademię Dekarstwa oraz Zielonoświątkowy Zbór "Twoja Przystań".