Odznaczają się indywidualnymi cechami, które wyróżniają je wśród innych. Do rejestru pomników przyrody mogą trafić twory szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej.

- Tym razem ustanawiamy cztery pomniki przyrody - mówi dyrektorka Wydziału Środowiska Urzędu Miasta Olsztyna, Ewa Łukasik-Błażejewicz. - Tą formą ochrony zostało objętych łącznie pięć drzew rosnących w różnych lokalizacjach na obszarze naszego miasta.

Te drzewa to: buk pospolity zlokalizowany przy pl. Trzech Krzyży (naprzeciwko Teatru Jaracza), lipę szerokolistną (ul. Konopnickiej, skwer przed kościołem), lipę drobnolistną wraz z podrostem dębem szypułkowym (ul. Kalinowskiego) i dąb szypułkowy (ul. 22 Stycznia w Park Centralnym - skarpa w rejonie skrzyżowania ul. Plater i ul. Kościuszki). O wpis trzech pierwszych z tych drzew do rejestru pomników przyrody wystąpili mieszkańcy Olsztyna.

Najbardziej imponującym drzewem spośród objętych ochroną jest lipa drobnolistna z okolic ul. Kalinowskiego. Jej pień ma obwód 505 cm - na tle drzewostanu w tej części miasta, wyraźnie wyróżnia się okazałymi rozmiarami. Drzewo ma ponad 200 lat, odznacza się dobrą żywotnością. Dąb szypułkowy rosnący w jej pobliżu samodzielnie nie spełnia kryteriów do uznania za pomnik przyrody, jednak jest drzewem towarzyszącym lipie, rośnie w jej rzucie korony, stąd ochroną objęto oba drzewa łącznie.

Poza tym buk pospolity rosnący przy ul. 1 Maja ma obwód pnia 313 cm i ponad 230 lat. Natomiast lipa szerokolistna, mimo iż nie osiągnęła pomnikowych parametrów pnia, kwalifikuje się do nadania jej statusu pomnika przyrody zarówno ze względu na walory przyrodnicze, estetyczne, kulturowe jak i historyczne.