Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej od lat budził wśród mieszkańców Olsztyna emocje. Po ministerialnym postanowieniu dotyczącym uchylenia decyzji o wpisie do rejestru zabytków możliwe jest przedefiniowanie jego charakteru.

Z uwagi na to, że przyszłość pomnika wywoływała skrajne opinie, planowane jest zaproszenie mieszkańców do szerokiej dyskusji dotyczącej jego dalszej obecności w przestrzeni Olsztyna, uwarunkowanej nowo zdefiniowanym przekazem ideowym, łącznie z nową nazwą monumentu.

Autorem pomnika jest wybitny polski rzeźbiarz Xawery Dunikowski, były więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Monument powstawał w latach 1949-53. Został odsłonięty w 1954 roku.