15 lipca 1410 roku Pola Grunwaldzkie były świadkiem zwycięstwa wojsk polsko-litewskich nad armią krzyżacką. Zwycięstwo pod Grunwaldem sprawiło, że kraje dotychczas peryferyjne znalazły się w centrum uwagi ówczesnej Europy.

Pokonanie zakonu krzyżackiego wprowadziło Polaków do grona najważniejszych, najbardziej wpływowych narodów kontynentu europejskiego. Królestwo Polskie wyrosło na mocarstwo, które miało przed sobą perspektywę ciągłego wzrostu w międzynarodowej hierarchii.

Inscenizacja tego wydarzenia jest sztandarowym oraz markowym produktem turystycznym Warmii i Mazur i jednocześnie największą imprezą poświęconą średniowieczu w Europie. Oficjalne uroczystości oraz rekonstrukcja wielkiej bitwy odbywają się corocznie od 1997 roku, a teraz wróciły w pełnym wymiarze po dwuletniej pandemicznej przerwie.

Kilkudniowe święto historii to jednak nie tylko inscenizacja Bitwy pod Grunwaldem, ale również Mistrzostwa Polski w walkach rycerskich, turnieje łucznicze, rozgrywki średniowiecznej piłki i szachów, turnieje gry w bule, warsztaty gier planszowych i chorału gregoriańskiego, turnieje bardów, koncerty muzyki średniowiecznej, występy zespołów folklorystycznych, harcerskich i turystycznych, a także nabożeństwa w oprawie średniowiecznej.

Tegoroczne główne uroczystości rozpoczęła polowa msza święta w obozie harcerskim, następnie zaproszeni goście udali się na Apel Grunwaldzki. Przed wygłoszeniem oficjalnych przemówień rekonstruktorzy historyczni odegrali scenę wręczenia przez krzyżackich posłów królowi Władysławowi Jagielle dwóch mieczy. Zaśpiewano też „Bogurodzicę”, najstarszą polską pieśń religijną uznawaną za pierwszy hymn Polski.

Zaproszonych gości, inscenizatorów oraz zebranych widzów przywitał Gustaw Marek Brzezin, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego.

– 612 lat temu sprzymierzone ludy młodej Europy – Polacy, Litwini, Łotysze, Czesi, późniejsi Ukraińcy i Białorusini – stanęły ramię w ramię w obronie przed krzyżakami – mówił marszałek Brzezin. – O ich zwycięstwie zdecydowała niezwykła waleczność, umiejętność współdziałania oraz wielki patriotyzm sojuszniczych wojsk. Dziś, w tak podzielonym świecie, Grunwald pokazuje, jak można pięknie łączyć, jak wielką wartością jest przyjaźń między narodami oraz jak wiele można dokonać, gdy połączy się siły i dotrzyma sojuszniczych układów. W obliczu wojny w Ukrainie nabiera to szczególnego wymiaru.

Po zwycięstwie na Polach Grunwaldu w 1410 roku sojusznicza Litwa, która ramię w ramię z Polakami stanęła do boju przeciwko zakonowi krzyżackiemu, wywalczyła sobie miejsce w zachodniej cywilizacji. Nie dziwi zatem uczestnictwo przedstawicieli Litwy w corocznych obchodach.

– Cieszę się, że po dwóch latach przerwy znów się spotykamy i możemy oglądać ten wspaniały spektakl – mówił Eduardas Borisovas, ambasador Litwy w Polsce. – Pandemia zadała nam ogromny cios, ale nie zapominajmy, że 24 lutego obudziliśmy się w zupełnie innym świecie. Od pięciu miesięcy trwa brutalna wojna w Ukrainie. Ukraińcy walczą nie tylko o swoją niepodległość, ale też o niepodległość Litwy czy Polski. A ich odwaga zadziwia całą Europę i świat. Bitwa pod Grunwaldem podniosła nasze państwa do europejskiej elity. To był punkt zwrotny w historii, dlatego niech pamięć o naszych przodkach i tamtych wydarzeniach przetrwa kolejne tysiąclecia.

Podczas uroczystości nie zabrakło również oficjalnych delegacji z Węgier, Ukrainy, Czech oraz Rumunii.

– Chciałem bardzo podziękować za zaproszenie nas na rekonstrukcję Bitwy pod Grunwaldem – mówił Adrian Cristenscu, radny okręgu Dolj. – Był to dla nas wielki zaszczyt, a także bardzo duża przyjemność móc być dzisiaj z Państwem. Byłem pod wielkim wrażeniem tego wydarzenia, a także jego skali. Uważam, że warto było pokonać tak długą trasę i być dzisiaj na Polach Grunwaldu.

W historycznym spektaklu uczestniczyło ponad 1,2 tys. rekonstruktorów oraz miłośników średniowiecza z całego świata, m.in. z Niemiec, Włoch, Francji, Finlandii, Czech, Słowacji czy Węgier.

– Żyjemy tutaj w takich warunkach, w jakich żyli ludzie na początku XV wieku – mówiła przedstawicielka Chorągwi Zaciężnych Rycerzy Nadreńskich. – W naszym Bractwie zapoznałam swojego męża, z którym przyjeżdżamy do Grunwaldu już od wielu lat. Jest to przede wszystkim nasza pasja.

Głównym organizatorem wydarzenia był samorząd województwa warmińsko-mazurskiego, natomiast współorganizatorami: Ministerstwo Obrony Narodowej, Muzeum Bitwy pod Grunwaldem, Narodowe Centrum Kultury, Fundacja Grunwald oraz Kapituła Bitwy pod Grunwaldem.