Ranking został sporządzony na podstawie danych pozyskanych z raportów składanych do Ministerstwa Finansów. Autorzy wzięli pod uwagę wszystkie wydatki poniesione przez miasta w ciągu ostatnich czterech lat 2018-2021, a następnie podzielili je na liczbę mieszkańców.

Kryzys klimatyczny jest właściwe nieunikniony, a miasta wydają się być szczególnie wrażliwe na zmiany które powoduje. Według najnowszych danych to właśnie miasta stanowią tzw. gorące punkty na mapie emisji gazów cieplarnianych.  Jednym z największych problemów jest duży udział lokalnych systemów grzewczych - indywidualnych, osiedlowych, miejskich - opartych na spalaniu węgla, ale nie tylko. Ważne jest kompleksowe zarządzanie energią oraz zarządzanie mobilnością, jak tworzenie stref bez samochodów, znaczne ograniczenie ich ruchu w centrum, czy w końcu nadanie priorytetu transportowi zbiorowemu.

- W Olsztynie mamy pełną świadomość tych zagrożeń i wynikających z nich potrzeb. - mówi Prezydent Olsztyna, Piotr Grzymowicz - Każdy mieszkaniec może sprawdzić aktualny stan powietrza na swoim osiedlu. Wszystko to za sprawą czujników, które zostały zamontowane na 25 olsztyńskich osiedlach. Detektory mierzą stężenie pyłów PM2.5, PM10, wilgotność powietrza, ciśnienie atmosferyczne oraz temperaturę, czyli to wszystko, co ma wpływ na tworzenie się smogu. Zainteresowanych zapraszam na nasze strony internetowe. 

Także Straż Miejska dysponuje własnym, mobilnym sprzętem do pomiarów czystości powietrza. To daje możliwość kontroli stężenia pyłów i gazów w czasie rzeczywistym, w wybranej lokalizacji i pozwala szybko i skutecznie wykryć wszystkich, którzy palą w piecach odpadami lub innymi niedozwolonymi rzeczami. Aby ograniczyć takie sytuacje miasto od kilku lat dofinansowuje wymiany kotłów na paliwo stałe. Ponadto samorząd Olsztyna wzmacnia rolę transportu publicznego, inwestuje w zazielenianie miasta, oraz programy edukacji ekologicznej. Bo aby walczyć z zanieczyszczeniem powietrza potrzebne są długofalowe działania. Temu ma służyć plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN), strategiczny dokument, który wyznacza kierunki rozwoju w zakresie działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych w takich obszarach jak: transport publiczny i prywatny, budownictwo i mieszkalnictwo, gospodarka przestrzenna, energetyka i oświetlenie, gospodarka odpadami, gospodarka wodno-ściekowa oraz informacja i edukacja. Wszystko ma doprowadzić do poprawy jakości powietrza na terenie Olsztyna, przede wszystkim poprzez  ograniczenie emisji gazów cieplarnianych (CO2) i ograniczenie niskiej emisji poprzez zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz redukcję zużycia energii finalnej i poprawę efektywności energetycznej.

- Zapewnienie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej jest bardzo ważnym aspektem, bo przyczynia się do zwiększenia komfortu życia mieszkańców - dodaje prezydent Grzymowicz - Do głównych zadań w zakresie ograniczenia niskiej emisji zaliczyć można także budowę nowego, kogeneracyjnego źródła zasilanego odpadami komunalnymi. Ten projekt jest na ukończeniu. Realizacja tej inwestycji to ważny element odejścia od węgla i przejścia na mix paliwowy, w którym Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów będzie odgrywała bardzo dużą rolę. Zadanie jest kluczowe dla całego regionu, gdyż poza dostawami ciepła spowoduje domknięcie systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

W latach 2018-2021 wydatki Olsztyna na ochronę powietrza wyniosły prawie 32 mln złotych.

- Wykonaliśmy ogromną pracę w zakresie termoizolacji budynków użyteczności publicznej, przede wszystkim szkół i innych placówek oświatowych znacznie poprawiając ich efektywność energetyczną - wylicza prezydent Grzymowicz - W ramach wspomnianego programu uruchomiliśmy dotacje dla mieszkańców na wyminę źródeł ogrzewania. Łącznie w okresie 2017-2021 dofinansowaliśmy wymianę ogrzewania w 32 budynkach wielorodzinnych i 21 budynkach jednorodzinnych za prawie 1,5 mln zł. Udało się dzięki temu zlikwidować 204 kotły i piece na paliwo stałe. Do tego jako jedyni w Polsce, po 50-letniej nieobecności zdecydowaliśmy się na przywrócenie komunikacji tramwajowej. Rewolucyjne podejście dało początek zmianom na ulicach i ograniczeniu przestrzeni dla samochodów na rzecz pieszych i komunikacji miejskiej. Olsztyn jest absolutnie wyjątkowym miastem pod względem walorów naturalnych. Wszystkim nam zależy, by cieszyć się nimi jak najdłużej.

Rankingu zostanie oficjalnie opublikowany na początku grudnia. Autorami dokumentu są Paweł Swianiewicz, profesor ekonomii, kierownik Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Julita Łukomska, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.